Geen krant of journaal zonder berichtgeving over crises en catastrofes, veroorzaakt door de mens die de aarde uitholt, verontreinigt en overbevolkt. Ralf Bodelier schetst een perspectief dat afwijkt van de mistroostigheid. ,,Ons vermogen om problemen op te lossen, is enorm.”
Ralf Bodelier, De Telegraaf, 12 juli 2022
Het wordt tijd om een populaire overtuiging tegen het licht te houden. Het is de gedachte dat onze planeet overbevolkt is. Dat we met véél te véél mensen zijn. Dat het een ramp is wanneer we doorgroeien tot bijna 10 miljard. En dat we er goed aan doen om de huidige 7,9 miljard fors terug te dringen. We beroven onze planeet immers van haar grondstoffen. We verontreinigen de grond, het water en de lucht. We zetten de biodiversiteit onder druk en veroorzaken ook nog eens klimaatverandering. Vijftig jaar geleden constateerde de Club van Rome dat onze snelle bevolkingsgroei een dodelijke ziekte is. De ‘aarde heeft kanker en die kanker is de mens’, aldus de Club.
Het klopt natuurlijk dat deze problemen er zijn. Het klopt ook dat wij, mensen deze problemen veroorzaken. Ook is het duidelijk dat een aantal regio’s op aarde overvol zijn. De Randstad is er een van. Maar je kunt ook vanuit een heel ander perspectief naar de bevolkingsgroei kijken. En dan zie je dat wij, mensen de aarde oneindig veel rijker maken. Dat wij een zegen zijn voor de aarde. En dat met meer mensen onze welvaart, gezondheid, levensverwachting alleen nog maar toeneemt. Wij mensen ontwerpen steden, maken films en componeren muziek. Jazeker, we roeiden de dodo en de trekduif uit. Maar we bouwden ook het internet, legden parken aan en halen verdwenen soorten als de bever, de otter en de wolf weer terug.
Onze bevolkingsgroei hoeft geen probleem te zijn. Dat beseffen we door honderd jaar terug te gaan in de geschiedenis. In 1922 waren we nog maar met 1,9 miljard mensen. Sindsdien groeide de wereldbevolking dus met zes miljard mensen. Zo’n snelle groei maakte de wereldbevolking nog nooit mee. Je zou verwachten dat vervolgens slecht ging met ons. Maar niets is minder waar.
In die afgelopen honderd jaar steeg onze levensverwachting met meer dan 30 jaar. In 1922 mocht een gemiddelde wereldburger hopen 40 jaar te worden, vandaag is dat 72 jaar. Dat is fantastisch voor iedereen die van het leven houdt. En dat was niet de enige vooruitgang. In 1922 stierf nog de hélft van alle kinderen die wereldwijd geboren werden. Vandaag is kindersterfte een zeldzaamheid. In diezelfde honderd jaar zakte het aantal mensen dat extreem arm is van zéven op de tien naar één op de tien. Zelfs het aantal mensen dat omkwam door natuurrampen daalde fors: met meer dan 95 procent.
Ik weet, dit zijn getallen die we bijna niet kunnen geloven. Toch zijn ze waar. Juist in een tijd van enorme bevolkingstoename groeide onze welvaart, vrede en goede gezondheid als nooit tevoren. Om het nog fascinerender te maken: nooit eerder in de geschiedenis bekommerden we ons zo intensief om de natuur en het milieu. Ja, problemen als klimaatverandering of het verlies aan biodiversiteit zijn enorm. Gelukkig geldt dit ook voor ons vermogen om deze problemen weer op te lossen.