De dochter van Ralf Bodelier is een frequent concertbezoeker. De terreur die haar leeftijdgenoten in Manchester ondervonden, kan ook haar overkomen. Maar hoe reëel is die angst eigenlijk? [NRC Handelsblad, 24 mei]

Wanneer je deze brief leest, mijn Emma, zit je bijna in het vliegtuig naar de Birmingham Pride, het grootste LHBT-festival in het Verenigd Koninkrijk. Je verheugt je vooral op het optreden van Dua Lipa, een Britse zangeres die je ook al zag optreden in Keulen en Antwerpen.

Zo vrij ben je geworden
Je landt in Londen en pakt dan de bus naar Birmingham waar je een groepje vrienden treft, gevormd tijdens de vele concerten die je al sinds je veertiende bezoekt. Die vrienden komen uit Engeland en Italië, uit Duitsland, België en natuurlijk uit Nederland. Jullie zijn nu allemaal 17, 18 of 19 jaar, de voertaal is Engels en jullie levens volg ik met bewondering. Okay, ik maak me grote zorgen over school, want die havo moet je ook nog een keer halen. Maar de vanzelfsprekendheid waarmee je nu door Europa reist, mensen vertrouwt en vriendschappen sluit, die doet me goed. Zó vrij hoopte ik dat je zou worden, Emma. En zo vrij ben je ook geworden.

Birmingham ligt op anderhalf uur treinen van Manchester en toen je gisterochtend op je telefoon keek, was je flink van slag. In de WhatsApp-groep die je met je vrienden onderhoudt, las je dat ook vrienden van je vrienden bij het concert van Ariana Grande waren. Zo dichtbij kwamen de aanslagen nog nooit. Vervolgens overwoog je dit. „Er waren 22 duizend mensen bij dat concert. Daarvan werden 22 mensen gedood. Dat is dus één op de duizend. Zelfs wanneer in Birmingham een bom ontploft, is de kans klein dat mij iets overkomt.” Je knuffelde me. „Wees maar niet bang hoor, Ralfie.”

Je leeft in een fantastische tijd
Je hebt het niet van een vreemde. Natuurlijk, op het moment dat er weer een aanslag is, schiet er angst door me heen. Waarom zouden alleen ánderen getroffen worden? Maar al snel toom ik die angst weer in. Dat doe ik door afstand te nemen. Door letterlijk weg te kijken van de bloederige beelden en hartverscheurende verhalen. Niet alleen word ik er veel te verdrietig van, ik doe het ook omdat de kans dat wij door oorlog, terrorisme of moord worden getroffen verwaarloosbaar klein is. Sterker nog: die kans is kleiner dan ooit.

Wanneer je de media volgt, zou je het niet zeggen, Emma. Maar je leeft in een fantastische tijd. Dat geldt niet alleen voor je levensverwachting, je vrijheid om te reizen of het aanbod aan popfestivals. Dat geldt ook voor het terrorisme in Europa. Wat dat betreft kun je maar wat blij zijn dat je jong bent in 2017 en niet in 1977.

In 1977 was ik ongeveer zo oud als jij nu bent. Ook ik ging naar concerten. Al was dat met de bus en alleen met de jongens en meisjes uit mijn dorp. De Europese grenzen waren nog potdicht, vliegen alleen voor de rijken, de kans op een verkeersongeval tien keer zo hoog en overal woedde het terrorisme. In 1977 gijzelden radicale Molukkers een trein bij de Punt, waarbij acht doden vielen.

In Duitsland vermoordde de Rote Armee Fraktion zowel een vooraanstaande bankier als de werkgeversvoorzitter en hun naaste medewerkers. In Nederland schoot dezelfde RAF drie politiemannen neer, waarvan er een agent overleed. Een jaar later vermoordden ze in Kerkrade nog eens twee agenten. Palestijnen kaapten een vol passagiersvliegtuig van Lufthansa, zwierven ermee door het Middellandse zeegebied en werden in Mogadishu met veel geweld overrompeld.

Media kieperen elk drama over ons heen
Reken even met me mee, Emma. De huidige, jihadistische terreurgolf startte op 11 september 2001. Jij schoof toen nog op je potje door de kamer. In de zestien jaar die volgden, werden in Europa ongeveer 700 mensen door terroristen vermoord. Dat waren er 700 teveel. Maar in de zestien jaar die aan 11 september voorafgingen, stierven in Europa nog 2200 mensen door terrorisme. Dat waren er drie keer zoveel.

Het was de tijd van de ETA, de RAF, de IRA, de Brigate Rosse en al die andere terreurclubs die ons toen teisterden. Voor het Verenigd Koninkrijk is die afname van terrorisme nog imposanter. Van 2001 tot vandaag, vermoordden terroristen er 120 mensen. Van 1985 tot 2000 doodden ze 1100 mensen en tussen 1970 en 1985 nog 2150. Alleen al de IRA bracht in die decennia 3700 mensen om en verwondden er tienduizenden.

Het terroristisch gevaar was in mijn tienerjaren heel wat groter dan vandaag. En toch lijken we nu veel angstiger. Maar veertig jaar geleden hadden we dan ook nog geen Twitter, Facebook en kabeltelevisie. Media die elk drama, waar dan ook ter wereld, real time op onze driezitsbank kieperen. En ook al heeft de Britse premier May nu de hoogste alarmfase afgekondigd, ik wens je een geweldig weekend in Birmingham, Emma. Mijn grootste zorgen reserveer ik vooralsnog voor je cijfers op de havo.