Ralf Bodelier, Financieele Dagblad, 4 december 2021

De kerstmarkt in Ludwigshafen is met hekken afgezet. Je komt er alleen op met 2G, dus wanneer je Geimpft of Genesen bent. Bij een van de ingangen staat een handvol jonge beveiligers van Mediterrane afkomst. Het is hun taak om ongevaccineerden buiten te houden. Dat doen de jongens met vanzelfsprekend gezag. Met een gezag zoals ik me dat herinner uit een tijd dat gezag nog normaal was.

Niet alleen in Nederland roept de eis van 3G of 2G weerstand op. Ook Duitse commentatoren signaleren een groeiende polarisatie. De coronamaatregelen verdelen de samenleving en leiden tot grote onenigheid. En teveel verdeeldheid, onenigheid en polarisatie, dat moeten we niet hebben. In Nederland noch in Duitsland.

Waarom eigenlijk niet?

Het was de 19^e eeuwse romantiek die ons besmette met het idee dat wij één volk zijn dat er één volkswil op na houdt. Er is één volonté générale, meende Jean-Jacques Rousseau. Dem Deutschen Volke of Wien Neerlandsch bloed in de aders vloeit, denkt over belangrijke thema’s min of meer hetzelfde. Diepe onenigheid en polarisatie zijn dan ook ongezond. Ze verdelen een volk dat van nature gelijkgestemd is.

Je zou ‘volk’ ook kunnen inwisselen voor ‘bevolking’. In dat geval leven op ons grondgebied tal van opvattingen waarvan sommigen nu eenmaal onverenigbaar zijn. Je zou je bij die onenigheid neer kunnen leggen. Je zou hem kunnen accepteren als iets wat er altijd al was en altijd zal blijven. Provo’s versus burgers, protestanten versus katholieken, Hoeken tegen Kabeljauwen. Darwin polariseerde met zijn evolutietheorie, Martin Luther King deed niet anders met zijn pleidooi voor gelijkwaardigheid. In een democratie is het de politiek die uiteindelijk de knoop doorhakt.

De beveiligers met hun mediterrane trekken hebben dat goed begrepen. Waarschijnlijk zijn zij wat minder gevoelig voor het idee van een Duitse volkswil. Wellicht zijn ze nog opgevoed in gezinnen met heldere gezagsverhoudingen. Misschien begrijpen zij ook beter dat onenigheid en polarisatie de norm zijn en niet de uitzondering. En dat de ene opvatting het nu eenmaal wint van de andere. Dat in een democratie de wet een politiek debat beslecht. En dat het vanzelfsprekend is dat je gezag nodig hebt om die wet ook te handhaven.