Future of Food Festival 21-26 mei 2013
Geen land lijkt zo vooruitstrevend in de ‘ekologische landbouw’ dan Duitsland. Met diepe wortels in de Romantiek, en met de Grünen als machtsfactor van betekenis, is de argwaan tegen intensieve landbouw nergens zo groot dan bij onze oosterburen.
Dat merk je alleen al in de talloze biologische winkels Bioladen die Duitsland telt. Sinds 2000 verdriedubbelde de omzet van Obst und Gemüse zonder kunstmest en pesticiden tot zeven miljard euro.
Kom daar eens om in Nederland waar de biologische sector vorig jaar ternauwernood 450 miljoen omzette.
En toch is er iets vreemds aan de hand. Want de omzet in euro’s verdriedubbelde dan wel, maar de oppervlakte waarop in Duitsland biologisch wordt geteeld, verdubbelde alleen maar. En dat terwijl biologische landbouw veel meer ruimte nodig heeft dan reguliere landbouw. Met een verdriedubbeling van de omzet in de biologische landbouw, zou je al snel een verviervoudiging van het grondgebruik verwachten.
Daarnaast speelt zich nog iets opmerkelijks af: Duitse bioboeren klagen steen en been dat er in hun sector geen droog brood te verdienen vallen. Wat des te opmerkelijker is, gezien de grote vraag en de relatief hoge prijzen voor biologisch voedsel.
Een sleutel tot het raadsel, zo schrijft de Frankfurter Allgemeine Zeitung, heet biodiesel, dat andere troetelkind van milieubewust Duitsland. Sinds 2006 kunnen Duitse boeren voor het verbouwen van mais en koolzaad hoge en vooraf vastgestelde bedragen innen. Met het verbouwen van deze grondstoffen voor biodiesel valt dan ook veel meer geld te verdienen dan met het verbouwen van onbespoten prei en graan. De huurprijzen van de Duitse landbouwgrond schiet dan ook de hoogte in. Voor de bioboeren zijn die huurprijzen nog maar amper te betalen. Sommigen stappen over op de massale aanplant van koolzaad en mais, anderen schuiven de afgrond in.
Om toch aan de prangende vraag van de Duitse consument naar biologische producten te voldoen, reageren de Bioladen zoals elke ondernemer zou reageren. Zij gaan op zoek naar nieuwe toeleveranciers. En die vinden ze vandaag buiten Duitsland en dan met name in Oost-Europa. In Polen groeide de biologische landbouwgrond in zes jaar tijd met 530 procent. In Roemenië vernegenvoudigde de afgelopen drie jaar het aantal bioboeren. Negentig procent van alle biologische parprika’s in Duitsland komt inmiddels uit Roemenië.
Bovendien, zo meldt de Duitse krant Die Welt, dienen zich in snel tempo nieuwe spelers aan, waaronder landbouwconcerns in Peru, India, China, Oeganda, Mexico en Ethiopië. Zij verbouwen biologische producten tegen aanmerkelijk lagere prijzen dan hun Duitse concurrenten.
En zo rijdt de voedingsbewuste Duitse consument op Biodiesel naar zijn Bioladen om biologische paprika uit Roemenië, biologische sperzieboontjes uit Ethiopië en biologische bleekselderij uit Mexico te kopen, alles vers ingevlogen met een op kerosine afgetankte Airbus uit de Arabische Emiraten.
Ik vraag me af hoe het in Nederland zit? Ook hier neemt de vraag naar biologische producten toe, bovendien wil de regering zich houden aan de EU-richtlijn dat in 2020 zeker tien procent van alle energie hernieuwbaar is. Eten we morgen alleen nog maar biotomaten uit Oeganda en bioprei uit Peru?
@ralfbodelier
Bron: Frankfurter Allgemeine Zeitung 7 mei 2013 & Die Welt 15 februari 2013