Financieel Dagblad 2 mei 2020
Al wandelend door Libanon kun je je niet voorstellen dat Libanezen oud worden. Het verkeer is levensgevaarlijk. Rood licht, voorrangsregels: niets lijkt hier te gelden. Er vallen zes keer meer verkeersdoden dan in Nederland. Een op de twee Libanezen rookt, tegen een op de vijf Nederlanders. Lopen of fietsen doet vrijwel niemand, het percentage Libanezen met obesitas is het dubbele van Nederland. Er wordt acht keer meer gemoord. De kindersterfte is eens zo hoog. Het Libanese gezondheidssysteem staat wereldwijd op plaats 91, het Nederlandse ,op plaats 17. Bovendien is één derde van de bevolking vluchteling en zit het land in een ongekende economische crisis.
En toch worden ook de Libanezen alsmaar ouder. De afgelopen zeventig jaar kregen zij er 20 jaar aan levensverwachting bij. Op Israël na is de levensverwachting in het Midden-Oosten nergens zo hoog dan hier. Sterker nog, een Libaneesje dat vandaag geboren wordt, mag verwachten 79 te worden. Een vandaag geboren Nederlandertje kan op 82 jaar rekenen. Het verschil is nog maar drie jaar. In 1950 was er nog een gat van twaalf jaar. Zo stijgt in Libanon niet alleen de levensverwachting, het land loopt ook nog eens of op ons in. En voorzichtig wandelend langs voorbijrazende SUV’s met dikke en rokende Libanezen, vraag ik me af hoe dat mogelijk is.
Ach, zo raadselachtig is het ook weer niet. Ooit, 200 jaar geleden, hing de levensverwachting overal ter wereld rond de 35 jaar. Het rijke Europa begon rond 1850 te demarreren. Azië volgde rond 1925. Afrika ontsteeg de 35 jaar in pas in 1950. Sinds de jaren ’90 trekt alles weer naar elkaar. Dankzij de globalisering werden niet alleen hightech oplossingen als vaccins, antibiotica en röntgenapparaten wereldwijd beschikbaar. Met dank aan diezelfde globalisering verspreidden zich ook razendsnel gezondheidbevorderende ideeën als handen wassen, bescherming tegen malariamuggen, koken van drinkwater en het kangoeroeën van vroeggeboren baby’s.
In Libanon viel de levensverwachting even terug tijdens de burgeroorlog van 1975 tot 1990, waarna zij weer begon te stijgen. En nu zijn er nog maar die drie jaar verschil. Om die te verklaren moet je inderdaad bij de sigaretten, het gebrek aan beweging en het levensgevaarlijke verkeer zijn.