Het is kerst. En dit wens ik u toe

Date: 22 december 2022

Ralf Bodelier, opinieblad Forum, VNO-NCW, 21 december 2022

2022 is bijna voorbij en ik vraag me af: gaat het nog wel goed met ons, Nederlanders? Na twee jaar vol lockdowns en tienduizenden coronadoden moest 2022 een jaar van vreugde worden. Toch kijken we er zo niet op terug. Veel Nederlanders zijn pessimistisch en somber. We leven immers in een tijd van crisis. Zijn we geen boer in de Gelderse vallei, geslagen door de stikstofcrisis, dan zijn we wel een jong gezin zonder betaalbaar huis door de wooncrisis. Wellicht zijn we nog jonger en hebben we twee jaar van onze studietijd gemist door de coronacrisis. Of een startend ondernemer, die nu al in de schulden raakt door de energiecrisis.


En toch, ondanks al deze crises, ondanks al ons pessimisme en al onze somberheid, staat ons land onverminderd in de top vijf van de meest gelukkige landen ter wereld. Volgens het meest recente World Happiness Report moet Nederland weliswaar vier landen voor laten gaan, maar laten we er liefst 141 achter ons. Wij Nederlanders, aldus het rapport, behoren tot de meest welvarende mensen ter wereld. We voelen ons vrij, ervaren weinig corruptie en weten ons gesteund door anderen. We zijn doorgaans gezond en ook nog eens bijzonder vrijgevend. Jawel, ook vrijgevigheid draagt bij aan ons geluk. Want ook in 2022 gold: wie goed doet, goed ontmoet.


Crises en somberheid enerzijds, een hoge gelukscore anderzijds: het is een vreemde paradox. Toch valt hij te verklaren. Maar weinigen van ons zijn boer in de Gelderse vallei. De meeste jonge gezinnen wonen in een betaalbare woning. Lang niet alle jongeren lijden onder de naweeën van corona. En ook voor ondernemers is er voor komend jaar een prijsplafond aan hun energierekening. Wat blijft is dat de situatie voor deze groepen ronduit ellendig is. Aan de meeste Nederlanders daarentegen gaan al die crises domweg voorbij.


De vraag is of we doorlopend van crisis moeten spreken. Onschuldig is de term immers niet. Wie meent dat crises ons overspoelen, wordt er niet alleen naargeestig van. Door het aanhoudend gebruik van apocalyptische taal, verliezen we ook ons vertrouwen. In de overheid, in onze collega’s en medewerkers, in onze toekomst en in onze creativiteit om problemen op lossen. Wie daarentegen denkt in termen van vraagstukken, kwesties of problemen, vertrouwt veel meer op ons collectieve vermogen om deze ook aan te pakken.


Bovendien: de meeste crises zijn geen crises. Zo hebben we in Nederland geen klimaatcrisis. Niemand wordt hier ziek door het opwarmende klimaat, laat staan dat hij of zij eraan sterft. Dankzij hogere dijken, sterkere gebouwen en betere irrigatie nemen wereldwijd ziekte en sterfte als gevolg van hitte, droogte, stormen en overstromingen niet toe. Integendeel, ze nemen af. Ja, we hebben klimaatproblemen, en de grote uitdaging is om deze het hoofd te bieden, ook wanneer extreem weer toeneemt. En ja, er is een stikstofprobleem waardoor er niet gebouwd kan worden, maar sinds de jaren negentig is de uitstoot van stikstof juist enorm gedaald. Waar het nu om gaat is om die uitstoot nog verder terug te duwen, liefst tot onder de Europese normen.


Wie elke moeilijkheid of uitdaging betitelt als ramp of crisis, wil vooral alarmeren. Waarschijnlijk doet hij dat in de hoop dat we overeind komen om die crisis te bestrijden. Of dat ook gebeurt, is nog maar de vraag. De kans is heel wat groter dat het crisisgevoel ons zó overweldigt dat we ons van die problemen afkeren.

Daarom wens ik u voor 2023 het volgende toe. Ik hoop dat het u lukt om onze problemen weer in perspectief te zien. Om de grote vraagstukken van dit moment terug te brengen tot wat ze zijn. Tot complexe problemen, lastige kwesties en grote opgaven. Ik wens u een gezellige kerst. En een mooi jaar. Zonder crises en vol interessante uitdagingen.

Dr. Ralf Bodelier is filosoof. Met radiomaker Felix Meurders en framingspecialist Dr. Mirjam Vossen organiseert hij in oude kloosters 48-uurs abdijsessies ‘Inspireren met hoop en vooruitgang’. Afgelopen zomer verscheen zijn nieuwe boek ‘Lang leve de mens. Redden we het ook met tien miljard?’

Leave a Reply

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.

single.php