Niet mínder maar méér

Date: 11 augustus 2020

Wolf versus beer, Foto: Beni Ziegler, voor Wikipedia Creative Commons

Stop met dat eeuwige gehamer op mínderen, we hebben behoefte aan méér, betoogt Ralf Bodelier, medeauteur van het nieuwe boek ‘Meer. Hoe overvloed de wereld juist duurzamer en welvarender maakt’.

Regionale Kranten, half augustus 2020

We horen het al decennia: we zijn met teveel mensen. We gebruiken teveel grondstoffen, we consumeren te veel en vliegen te vaak. We leggen een te groot beslag op moeder Aarde. En dus gaan we met z’n allen naar de Filistijnen. De biodiversiteit neemt af, grondstoffen raken op en het klimaat verandert. Daarom moeten we verminderen. Minder spullen, minder vliegen, op minder grote voet leven en liefst ook nog minder mensen op de wereld zetten. Minder, minder, minder. Sinds de jaren ’70 is het de geharnaste boodschap van de milieubeweging. Het is een boodschap die maar amper wordt betwijfeld, ook al leeft er vrijwel niemand naar.

Het is hoog tijd om er weer eens over na te denken. Lossen we met minder, minder en nog eens minder de grote milieuproblemen wel op? En hoe zit het met andere grote problemen, waaronder armoede? Hebben juist arme mensen geen behoefte aan wat meer spullen, meer energie en meer reizen?

Het is een interessant raadseltje voor bij de borreltafel. Waarom groeit het aantal wolven? Waarom blijft het aantal tijgers gelijk? En waarom neemt het aantal leeuwen sterk af? Dit is het antwoord: wolven leven in rijke landen als Nederland. Tijgers leven in ‘middeninkomenslanden’ zoals India. En leeuwen leven in arme Afrikaanse landen.

In die Afrikaanse landen nemen niet alleen de leeuwen af. Ook populaties antilopen, neushoorns en olifanten dalen fors. In het rijke Europa daarentegen zien we niet alleen meer wolven, er zijn ook meer wilde zwijnen, otters, wisenten, bruine beren, lynxen, zeearenden en vale gieren. De reden dat ze juist bij ons toenemen, ligt zo voor de hand dat wij er maar amper bij stilstaan. Welvarende landen hebben domweg meer geld en mogelijkheden om kwetsbare diersoorten te beschermen. We leggen natuurgebieden aan, beperken de jacht en dringen het gebruik van schadelijke pesticiden terug. Arme landen hebben die mogelijkheden niet.

Een vergelijkbare ontwikkeling is de groei van bossen. Rijke landen als Nederland worden alsmaar bosrijker, in arme landen gaan steeds meer bossen tegen de vlakte. In Nederland was in 1850 nog maar één procent bos, vandaag is élf procent bedekt met bos. Daarentegen leverde het arme Oeganda sinds 1990 de helft van al haar bossen in. En een einde aan die daling is nog niet in zicht.

En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Terwijl in Europa de uitstoot van CO2 de afgelopen 25 jaar met een-derde zakte, steeg die in Azië en Afrika met twee-derde. Niets is zo slecht voor de natuur en het milieu dan armoede.

Het wordt tijd om dat pleidooi voor alsmaar minder eens goed tegen het licht te houden. Willen we de grote problemen van onze tijd aanpakken, dan hebben we simpelweg méér nodig. Meer energie, meer economische groei, meer intensieve landbouw, meer regie door de overheid, meer ontwikkelingshulp en, in dunbevolkte landen, meer mensen. Want juist dichtbevolkte landen scheppen de meeste welvaart en kunnen dus ook het meest investeren in een duurzame toekomst.

Wie van dit alles het meest zullen profiteren, zijn natuurlijk de armsten. Nog 800 miljoen mensen leven van minder dan 1,90 dollar per dag. De hélft van de wereldbevolking moet het doen met minder dan 5,50 dollar per dag. Het is immoreel om van hen te vragen af te zien van de welvaart die wij nu kennen. Ook mensen in Cambodja of Oeganda willen 24 uur stroom, fatsoenlijk onderwijs en wel eens met vakantie.

Wanneer het lukt om ook in arme landen meer welvaart te creëren, dan helpt het ons allemaal in de zorg voor het milieu en de aanpak van de klimaatverandering. Wanneer we er in slagen om om extreme armoede, ziekten en honger verder terug te dringen, dan is dat uiteindelijk ook goed voor de biodiversiteit, de ontbossing of de uitstoot van broeikasgassen. Niet het tegenhouden van ontwikkeling en welvaart, maar juist het bevorderen ervan komt de aarde en haar bewoners ten goede.

‘MEER. Hoe overvloed de wereld juist duurzamer en welvarender maakt’ Hidde Boersma, Ralf Bodelier, Maarten Boudry e.a.
Uitgeverij Nieuw Amsterdam

Leave a Reply

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.

single.php