Nederland moet zijn CO2-uitstoot met 25 procent terugdringen. President Obama kondigt aan de uitstoot met 32 procent te verminderen. En dat is geen slechte zaak. Maar ik woon sinds januari in Malawi, Afrika. Dat is volgens sommige cijfers het armste land ter wereld. Malawi zou enorm kunnen profiteren van meer fossiele energie, schrijft Ralf Bodelier (Eindhovens Dagblad, BNdeStem, Tubantia)
Fossiele brandstoffen zijn onze redding
Dat wij ons zo goed kunnen beschermen tegen droogtes, overstromingen, stormen en hittegolven danken we vooral aan het gebruik van fossiele brandstoffen. Sinds wij goedkope, overvloedige en betrouwbare elektriciteit halen uit kolen, olie en gas, produceerden we uitschuifbare waterkeringen, slimme sproei-installaties, en early warning systems bij aankomend noodweer. Met fossiele energie verwarmen we onze woningen en koelen we ze af. We maken er medicijnen en kunstmest van, laten er treinen op rijden en bouwen en er stormbestendige huizen mee.
In Malawi wordt alleen energie opgewekt uit waterkracht. Dat betekent dat niet meer dan 9 procent van alle Malawianen over stroom beschikt. Meer dan 90 procent kan deze elektriciteit niet betalen. Want deze duurzame stroom is veel duurder dan in Nederland. En zij valt uit wanneer te weinig of juist te veel water door de rivieren stroomt. Daarom kunnen overstromingen niet worden opgevangen, spoelen huizen weg of worden akkers niet bevloeid. Precies zoals dat in een ver verleden ook in Nederland gebeurde. Goedkope elektriciteit uit kolen, olie en gas zou in Malawi wonderen kunnen verrichten.
Geen geld voor centrales fossiele brandstoffen
De kans dat Malawi deze wonderen mee gaat maken, is niet groot. Het verzet tegen fossiele brandstoffen is inmiddels zo hevig, dat zelfs de machtige Wereldbank besloot geen geld meer beschikbaar te stellen aan arme landen om daarmee centrales op fossiele brandstoffen te bouwen. Door klimaatverandering dreigen immers hittegolven, extreme droogtes, forse overstromingen en hevige stormen. Het aantal slachtoffers, zo vertelt men ons, kan in de honderden miljoenen gaan lopen. Toch is dat nog maar de vraag. Want ook al verandert het klimaat, het aantal doden door droogtes en overstromingen, hittegolven en stormen neemt gigantisch af. En wel met tientallen miljoenen mensen per jaar. Volgens de in Brussel gevestigde Emergency Events Database vielen tussen 1920 en 1930 gemiddeld zo’n 500.000 ‘klimaat gerelateerde’ doden per jaar. Tussen 2000 en 2010 waren dat er minder dan 40.000. En dat terwijl de wereldbevolking verdrievoudigde en het verbranden van fossiele energie vertienvoudigde. Per miljoen mensen zakte het aantal klimaatdoden van 242 doden per miljoen, tot 5 doden per miljoen. Dat is een afname van maar liefst 98 procent. De koele waarheid is dan ook deze: omdát we massaal overstapten op het verbranden van kolen, olie en gas, kon het aantal slachtoffers van droogtes en overstromingen, hitte en stormen zo enorm dalen. De meeste mensen die vandaag nog sterven aan een klimaat-gerelateerde oorzaak, beschikken domweg niet over goedkope en betrouwbare fossiele energie.
Het zijn ongelooflijke cijfers die haaks staan op de rampscenario’s die ons dag in dag uit worden voorgehouden. Niet alleen vormen ze een nuchtere relativering van de gevaren die dreigen door de klimaatverandering. Ook waarschuwen ze tegen al te drastische stappen ‘de-carboniseren’ van de wereldsamenleving. Goedkope en betrouwbare energie uit kolen, olie en gas heeft landen als Nederland rijk en veilig gemaakt. Straatarme landen als Malawi moeten deze kans ook krijgen. Zelfs al dragen ze daardoor bij aan de verandering van ons klimaat.