Ralf Bodelier. Financieel Dagblad 24 april

Bioloog en documentairemaker David Attenborough wordt 95 jaar. Deze week verscheen zijn nieuwste film ‘The Year Earth Changed’. Daarin toont Attenborough de voordelen van een jaar vol lock downs voor de natuur.

Reisden, vlogen en reden we ooit de wereld over, een jaar geleden kwam alles tot stilstand. In zijn film toont Attenborough hoe reeën, pinguïns en luipaarden tevoorschijn kwamen en de stilgevallen mensenwereld begonnen te verkennen. Hoe de lucht weer blauw werd en mensen in het noorden van India voor het eerst in decennia de Himalaya zagen.

Je zou het een van de weinige voordelen kunnen noemen van de coronapandemie. Van een dodelijk virus dat inmiddels meer dan drie miljoen mensen heeft omgebracht, een veelvoud daarvan opzadelde met zware gezondheidsklachten, de wereldeconomie zwaar beschadigde en zeker 30 miljoen mensen terugduwde in de extreme armoede.

Attenborough heeft een alternatieve boodschap. Hij wil met zijn documentaire laten zien hoeveel beter de wereld ervoor zou staan wanneer we volledig tot stilstand zouden komen. ‘Als de mens’, in Attenboroughs woorden, ‘hier helemaal niet was’. Volgens Attenborough zijn u en ik ‘indringers’, een ‘plaag’ voor de planeet en moeten we de ‘overbevolking’ sterk terugdringen.

Attenborough heeft een alternatieve boodschap. Hij wil met zijn documentaire laten zien hoeveel beter de wereld ervoor zou staan wanneer we volledig tot stilstand zouden komen. ‘Als de mens’, in Attenboroughs woorden, ‘hier helemaal niet was’. Volgens Attenborough zijn u en ik ‘indringers’, een ‘plaag’ voor de planeet en moeten we de ‘overbevolking’ sterk terugdringen.

Met Attenboroughs waarschuwingen over een bedreigde biodiversiteit is niets mis. Waar het op aan komt zijn de oplossingen. Vergelijkbare ideeën over bevolkingsgroei leidden in de 19e eeuw tot het bewust laten verhongeren van een miljoen Ieren tijdens de Ierse Hongersnood en in de 20e tot 300 miljoen gedwongen abortussen tijdens de Chinese eenkind-politiek. Hopelijk worden ze nu vertaald in humanitaire doelen als armoedebestrijding, onderwijs aan vrouwen en meisjes en het beschikbaar stellen van voorbehoedsmiddelen.

Anderzijds: wie zou van de natuur kunnen genieten wanneer de mens er niet zou zijn? Wie bekommert zich anders om bedreigde bomen, planten en dieren? De pinguïn op de Zuidpool of de beukenboom in mijn tuin zal het een zorg zijn wanneer het Congobassin wordt gekapt of de Veluwe geasfalteerd. Wanneer iemand om de natuur geeft, dan is het de mens. Daarom is het ook aan ons, en ons alleen, om verdere achteruitgang te voorkomen.