Ralf Bodelier, Financieele Dagblad, 14 november 2021

Donau! Met pijn in het hart neem ik afscheid van je. We ontmoetten elkaar voor het eerst in Ruse, in Bulgarije. Niet veel later werden we hardhandig gescheiden. Een corona-infectie stuurde me doodziek naar huis. In Belgrado vonden we elkaar weer. Ik schat dat we zo’n 800 kilometer samen optrokken. Afgelopen zomer stroomde je me afwisselend tegemoet in het bruin, het groen en in het blauw van Johann Strauss. De afgelopen weken speelde je verstoppertje met me. ’s Ochtends verschool je je in een dichte mist. Tegen elf uur toonde je je in vloeibaar zilver. En nu ik dit schrijf, op een terras in Regensburg, zie ik hoe de gouden herfst zich in je spiegelt.

Niemand weet precies waar je vandaan komt en waar je eindigt. Je werd geboren in het Zwarte Woud in een wirwar van stroompjes. Allen strijden nu om de eer dat ze jou hebben gebaard. En je sterft in de uitwaaierende delta bij de Zwarte Zee. Nu kibbelen de waterstromen wie zich je erfgenaam mag noemen. Van zwart naar zwart. Der Schwarzer Fluss. Maar wanneer één kleur niet bij je past, dan is het zwart.

Geen Europese rivier is veelkleuriger dan jij, Donau. Tien landen, van Duitsland tot Roemenië, verbind je als een zorgzame moeder. Als Mama Donau. Het aantal volkeren onder jouw vleugels was ooit zo groot, dat keizer Franz-Joseph sprak over ‘mijn volkeren’ en het volkslied in elf talen liet zingen. Het verhaal gaat dat die volkeren prima met elkaar door een deur konden. De Slovaken, de Oostenrijkers en de Roemenen. De joden en de katholieken. Die tijd is helaas voorbij. De Eerste Wereldoorlog was een grote etnische herschikking. Een volle eeuw zitten de volkeren nu al met hun eigen volkslied in hun eigen land en in hun eigen stank.

En nu laat ik je achter en loop ik verder naar het Westen. Over 300 kilometer steek ik jouw grote concurrent over, de Rijn. Een Duitse rivier, met aan weerszijde al die oorlogsmonumenten sinds 1870. Een mannelijke rivier. Vater Rhein. Ooit zaten hier de wapensmeden van Krupp. Richard Wagner zette er zijn machtsfantasieën op muziek. Maar ook de Rijn is niet meer wie hij was. Vandaag representeert hij de krachtigste democratie van Europa. Geen streek is zo veelkleurig dan het Rijnland. Ik verlaat jou, Donau. Ik zie naar je uit, Rijn.