Gelukkig is er weer aandacht voor gedwongen prostitutie en extreme porno. PvdA-kamerlid Myrthe Hilkens kondigt aan de strafbaarstelling van prostitutiebezoek te onderzoeken en schrijfster Renate van der Zee betoogt in de Volkskrant dat ‘mensonterende porno’ de wereld niet beter maakt.
Acht jaar geleden nam ik in die krant vergelijkbare standpunten in. Veel reactie kwam er niet. Ten onrechte. Gedwongen prostitutie en extreme porno moeten met kracht worden teruggedrongen. Hilkens en Van der Zee verdienen lof dat zij deze pijnlijke thema’s opnieuw op de agenda zetten. Hieronder nog eens mijn artikelen uit 2001 en 2005. De voorbeelden zijn gedateerd, de inzet helaas niet.
Extreme porno is een misdaad (oktober, 2005)
De Britse regering maakt plannen om het bekijken van extreme internetporno te verbieden. Dat is een uitstekend plan, want de productie van de meeste internetporno op internet gaat gepaard met geweld, en vaak extreem geweld.
Deep Throat keert kortstondig terug in een Amsterdamse bioscoop. Deep Throat (1972) is een harde pornofilm over een jonge vrouw, die haar clitoris mist. De arts van de vrouw, gespeeld door Linda Lovelace, vindt hem op wonderbaarlijke wijze terug in het diepst van haar keel. Vervolgens helpt hij haar om op die lastige plek aan haar plezier te komen. Deep Throat markeerde begin jaren ’70 de doorbraak van porno naar een groot publiek. Was het genre voor die tijd nog gedoemd tot smoezelige bioscoopjes, plots maakte porno deel uit van de urban chic. Wie mee wilde praten, had Deep Throat gezien. De opbrengsten waren er naar. Regisseur Gerard Damiano draaide de film voor dertig duizend dollar. De revenuen liepen naar schatting op tot zo’n zeshonderd miljoen dollar.
Deep Throat wordt opnieuw vertoond in het kielzog van de documentaire Inside Deep Throat. Dat is een nostalgische film over deze goede oude begintijd van de grootschalige pornografie. In de documentaire herinnert de schrijver Norman Mailer zich weemoedig dat er ‘iets opwindend was aan het genre’. ‘Porno bevond zich in een niemandsland, ergens tussen misdaad en kunst’, meent Mailer. ‘Dat maakte porno tot een avontuur’. Ook veteranen uit de business, zoals Playboy-koning Hugh Heffner, Hustler-uitgever Larry Flynt en Happy Hooker Xaviera Hollander blikken met heimwee terug. Want, zo menen zij, de film voltooide de revolutie van de 1968. Ze was daarmee een geslaagd protest tegen moraalridders, kerkvorsten en starre overheidsdienaren en één groot pleidooi voor de vrijheid.
Al vraag je je af over wiens vrijheid zij het hebben. In elk geval niet over de vrijheid van hoofdrolspeelster Linda Lovelace. Alleen de toeschouwer die zijn oordeelsvermogen volstrekt terzijde schuift, kan geloven dat Lovelace vrijwillig de immense penis van haar dokter tot aan zijn ballen in haar keel laat glijden. Inderdaad vertelde Lovelace later hoe zij richting filmset was geslágen. ‘Het is een misdaad dat deze film nog steeds wordt vertoond. De hele tijd was er een pistool tegen mijn hoofd’ zei ze in 1981. En in 1986: ‘telkens wanneer u deze film ziet, dan ziet u, hoe ik werd verkracht.’ Deze zinsnede komt ook terug in Inside Deep Throat. Opmerkelijk genoeg heeft ze echter geen enkele consequentie voor haar lofzang op de vrijheid. Blijkbaar gaat het louter om de vrijheid van de pornoconsument. Dat veel pornoacteurs hun vrijheid volledig verliezen, doet verder niet ter zake.
De jubel van Inside Deep Throat staat in scherp contrast met een kwestie die op dit moment in Groot-Brittannië speelt. Meer dan dertig jaar ná Deep Throat wil de regering van Tony Blair het kijken naar een aantal extreme pornovarianten weer verbieden. Deze opmerkelijke ontwikkeling is een direct gevolg van de moord op de onderwijzeres Jane Longhurst. In maart 2003 bleek de jonge vrouw plotseling verdwenen. Vijf weken later werd het raadsel opgelost met de arrestatie van de muzikant Graham Coutts. Deze had Longhurst verkracht en met nylonkousen gewurgd. Haar lichaam borg hij vervolgens op in een goederenhotel in Brighton waar hij het tien keer bezocht en alsnog misbruikte. Toen de lijkgeur hem dreigde te verraden, probeerde Coutts zijn slachtoffer in een nabijgelegen bos te verbranden.
In februari 2004 werd hij tot dertig jaar cel veroordeeld. Tijdens de rechtzaak bleek dat Coutts zijn inspiratie had opgedaan bij websites gespecialiseerd in verkrachting, wurgseks en necrofilie. Enkele uren vóór en ná de moord, zo vertelde hij tijdens het proces, surfte hij langs sites als Necrobabes.com, hangingbitches.com en sickestsites.com waar vrouwen op uiterst gewelddadige wijze om het leven worden gebracht. Daarom diende de Britse staatssecretaris van Binnenlandse Zaken Paul Goggins eind augustus een wetsvoorstel in om het bekijken van dergelijke ‘buitengewoon kwetsende’ beelden te verbieden. Dat wetsvoorstel moet de bestaande zedelijkheidswetten in Groot Brittannië aanvullen. Ook al is het produceren en verkopen van deze vorm van pornografie op Britse bodem verboden, via internet neemt de hoeveelheid extreme porno echter alleen maar toe. Daarom wil Goggins, net als bij kinderporno, nu ook de consument van extreme porno strafbaar stellen. En dat is een voorstel dat Nederland meteen over zou moeten nemen.
De argumentatie die de Britten daarvoor aanvoeren is echter niet al te sterk. Zo meent de staatssecretaris dat de ‘overgrote meerderheid van de bevolking’ extreme pornografie afwijst en daarom ook gevrijwaard moet worden van websites met dergelijke films en foto’s. Dat is een zwak motief. Want iemand die geen zin heeft in gewelddadige seks, hoeft deze sites immers niet op te zoeken. Bovendien zegt de Britse regering bezorgd te zijn om de uitwerking die extreme porno heeft op wankele figuren als Graham Coutts. Ook dat is een problematisch argument. Wanneer de sites inderdaad aanzetten tot seksueel geweld, dan moet het aantal strafzaken rond verkrachting ook flink oplopen. Want sites in het genre rape.tv of violentfuck.com zijn inmiddels niet meer te tellen. Die veronderstelling lijkt echter niet te kloppen. In 1994, het jaar waarin internet opkwam, behandelde bijvoorbeeld de Nederlandse strafrechter 1015 verkrachtingszaken. In 2003 was hun aantal gedaald tot 865.
Toch zijn er wel degelijk goede redenen om extreme porno stevig aan banden te leggen. En die leggen niet de nadruk op de gevoeligheid van de bevolking, noch op de labiele consumenten van gewelddadige seks. Zij stellen de vrouwen en kinderen centraal die gedwongen worden om in de seksindustrie op te treden. Want een volledig open markt, zoals de pornomarkt op internet, is een constante aansporing voor de penoze om ook een graantje mee te pikken. Een pornofilmpje is immers snel gemaakt en op het web gezet. Wie enkele honderden filmpjes wereldwijd aanbiedt, mag zich al snel rijk rekenen. Dat de makers veel vrouwen daar met dreigementen, slaag of in regelrechte slavernij toe dwingen, is in het licht van het grote geld al snel een kwestie van bijkomende aard.
Zo verloor niet alleen Linda Lovelace voor de camera’s haar vrijheid. Naar schatting van de Verenigde Naties dwingt de seksindustrie jaarlijks rond de vier miljoen vrouwen tot slavernij. Daaronder bevinden zich waarschijnlijk zo’n zevenhonderdduizend kinderen. Daarbij gaat het uiteraard om meer dan alleen internetseks. De vrouwen en kinderen worden ook gedwongen op te treden in bordelen, peepshows en striptenten. Maar porno op internet is wél de sterkste stijger. Inmiddels moet het aantal sekspagina’s in de miljoenen lopen. Insiders schatten dat dágelijks rond de twintigduizend pornopagina’s aan het net worden toegevoegd.
Een toenemend deel van deze internetseks bestaat daarbij uit kinky, dat wil zeggen, perverse varianten. Dat constateerde de Zweedse Europarlementariër Marianne Eriksson vorig jaar in een fel rapport voor het Europees parlement. ‘We constateren een sterke toename van gewelddadige pornografie als fist fucking, seks met poep en urine, martelscènes, als authentiek gepresenteerde verkrachtingen, in seksuele context getoonde dode foetussen, kinderpornografie, necrofilie en seks met dieren. Bovendien verwijzen sekspagina’s nogal eens door naar sites waarop moorden en beschadigen van lijken worden getoond.’
Met haar rapport zette Eriksson de aanval in op de internationale porno-industrie, om te beginnen met gewelddadige porno op internet. Daarmee kreeg ze de handen bepaald niet op elkaar. Een Nederlandse sociaal-democratische parlementariër noemde haar inspanning ‘zendingsdrang uit ver vervlogen tijden’. En de Nederlandse kwaliteitsmedia, inclusief deze krant, maakten geen woord vuil aan haar boodschap dat de porno-industrie een loopje neemt met de meest elementaire mensenrechten.
Maar Eriksson heeft wel gelijk. Een lange avond surfen langs willekeurige pornosites met even willekeurige specialiteiten alsinnocent, doggystyle, gangbang, rape of humiliated is een verzoeking. Want minder dan de helft van alle vrouwen en kinderen die op het scherm voorbijkomen, lijken met enig plezier of althans niet tégen hun zin te werken. In de meeste gevallen ligt het plezier louter aan de kant van de veel oudere mannelijke acteurs. Een favoriet concept, met name op Nederlandstalige sites, is dat van de rijke, blanke patser die op de stranden van Honolulu, Rio of Zanzibar jonge vrouwen geld aanbiedt in ruil voor een video-opname. Eenmaal op de hotelkamer voegt zich een kameraad bij hem en blijken de getapte Hollanders onbehouwen proleten. Zij slaan hard op billen, nemen de meisjes met hun haren in de houdgreep, dringen liefst gelijktijdig binnen en eindigen hun actie steevast met een zaadlozing in de mond, neus of ogen van de vrouwen.
Valt dit nog onder de gangbare internetpornografie, in het pornografisch universum ben je zelden meer dan twee muisklikken verwijderd van sites als savagerape.com,forcedporn.fuckingfree.net of violentpleasures.com. Het plezier van deze sites bestaat uit het feit dat de vrouwen zich in doodsangst tegen hun verkrachters verzetten. En dan is er ook nog een genre waar seks ongegeneerd wordt gemengd met gruwelijk geweld. Daaronder bijvoorbeeld ogrish.com – met als ondertitel Can you manage life? Behalve met kinderporno en groepsverkrachtingen is Ogrish een site gevuld met video’s van onthoofdingen uit Irak, martelscènes uit Afghanistan en bloederige ongevallen uit de rest van de wereld.
Uiterst zeldzaam zijn de momenten waarop iets van dit pornografisch universum doordringt in de publieke opinie. Op 18 april 2004 zag een verbaasde boerendochter te Kraggenburg in de Noordoostpolder een zwarte naakte vrouw haar erf oprennen. De vrouw was bang, rilde van de kou en sprak over to make love. Het bleek de opmaat tot een affaire die ons een kortstondig inkijkje verschafte achter de schermen van de internationale porno-industrie.
De zwarte vrouw kwam uit Sierra Leone. Samen met vrouwen uit Soedan en Zuid-Afrika bleek zij door drie Belgen ontvoerd naar een Kraggenburgse loods. Daar werden de vrouwen gedwongen om te acteren in sadomasochistische filmpjes. De politie tekende de gebeurtenissen in de schuur nauwkeurig op en hun verslag, -overgenomen in enkele krantenreportages- lijkt in alles op de index van de vele verkrachtingssites. De Afrikaansen moesten pitbulls pijpen. Met een paralyser – een stroomstok – kregen de vrouwen elektrische schokken op de tepels. Hun beulen urineerden in babyzuigflessen waarna de vrouwen de flessen leeg moesten drinken. De vrouwen kregen de loop van een pistool in hun mond en werden met de dood bedreigd. Als vanzelfsprekend werden zij in Kraggenburg op gewelddadige wijze verkracht. Na een anale verkrachting dwongen de mannen een van de vrouwen het met bloed en ontlasting besmeurde condoom op te eten.
In februari 2005 vond de rechtszitting plaats. Toen bleek dat ook de doodsbedreigingen serieus waren bedoeld. Er bestonden al vergevorderde plannen om met de vrouwen een snuff movie te draaien. Eerst zouden ze worden verkracht met paarden, geleverd door een Duitser met de naam Hans Horse. Daarna was het plan om de ledematen van de vrouwen af te snijden, waarna ze in hun overlijden zouden worden gefilmd.
Meer dan drie decennia na Deep Throat lijkt dit de dagelijkse praktijk van veel te veel internetporno. Terwijl Norman Mailer en Xaviera Hollander de opkomst van porno omschrijven als het begin van de seksuele vrijheid, eindigde die opkomst voor honderdduizenden vrouwen in absolute onvrijheid. Ooit zal de oplossing voor het probleem gevonden moeten worden in een systeem van tracking and tracing. In de mogelijkheid voor politie en justitie om het spoor terug te volgen naar de producenten van gewelddadige porno om hen vervolgens strafrechtelijk te vervolgen. Vooralsnog is dat een aantal bruggen te ver. De publieke opinie is nog lang niet op de hoogte van de wreedheid die achter de vele filmpjes schuilgaat. En de politieke wil om zich überhaupt met gewelddadige porno bezig te houden is gering. Daarenboven is het bijzonder arbeidsintensief om de producenten van kinky seks daadwerkelijk op te sporen. En dan is het ook nog eens erg lastig om te onderscheiden in vrijwillige en onvrijwillige seks.. Daarom is het voorstel van de Britten om in elk geval de bezitters van extreme porno strafbaar te stellen een belangrijkste eerste stap. Net als bij kinderporno geven ze daarmee het signaal af dat de vrijheid van de een nooit ten koste mag gaan van de vrijheid van de ander.