Ralf Bodelier. Financieele Dagblad, 12 maart 2022
De wereld is vreselijk, de wereld is beter, we zijn er nog lang niet. Zo redeneert, in drie stappen, de vooruitgangsdenker. Ik voel me thuis bij deze mensensoort: ondanks het oorlogsgeweld in Oekraïne, de IPCC-rapporten en de 750 miljoen mensen die nog steeds in extreme armoede leven. Want de vooruitgangsdenker kijkt terug in de geschiedenis en constateert dat mensen telkens weer problemen oplossen en daarmee de wereld stap voor stap vooruithelpen. Bovendien denkt hij na over een goede toekomst voor iedereen. Hij beseft dat een wereld zonder oorlogen mogelijk is, dat de klimaatverandering kan worden geneutraliseerd en extreme armoede opgelost.
Ook heeft de vooruitgangsdenker oog voor thema’s waarover de gemiddelde krantenlezer nooit zal lezen. Voor het alsmaar afnemende aantal klimaatdoden, het gestage verdwijnen van de doodstraf of dalende aantallen slachtoffers van malaria en tuberculose. Ook vandaag stijgt de wereldwijde levensverwachting weer met vijf uur, gaan 54.000 kinderen meer naar school dan gisteren, kregen 330.000 mensen voor het eerst elektriciteit en meer dan 250.000 schoon water. Dag in, dag uit worden 320.000 kinderen ingeënt tegen dramatische kinderziekten.
Neem kindersterfte. De wereld is vreselijk: meer dan 5 miljoen kinderen sterven jaarlijks, waarvan de meesten omdat ze te arm zijn om te leven. De wereld is beter: met hetzelfde percentage stervende kinderen als in het jaar 1800, zouden nu jaarlijks meer dan 60 miljoen kinderen dood gaan. De wereld kan veel beter: waren wereldwijd alle ouders zo rijk als wij, Europeanen, dan stierven nog maar een half miljoen kinderen. En zelfs dát zijn er nog een half miljoen teveel.
Ik weet het. Je kunt deze vooruitgang niet verrekenen met de duizenden doden die nu vallen in Oekraïne. Maar juist in een tijd zo duister als de onze, is het goed om ook het licht niet te vergeten. Om moed en hoop te houden, om niet weg te zinken in cynisme. Op het moment dat ik dit stukje tik, komt op twitter een filmpje voorbij uit Lviv. Op het stationsplein, gevuld met uitgeputte vluchtelingen, staat een piano. Een jonge vrouw speelt ‘What a Wonderful World’ van Louis Armstrong. Wanneer we willen dat zíj de moed niet opgeven, dan mogen wij het zeker niet doen.
Ralf Bodelier is filosoof