Ralf Bodelier. Financieele Dagblad, 18 december
Volgende week arriveer ik in Bouillon. Dan bezoek ik de burcht die Godfried in 1096 verliet voor zijn kruistocht naar Jeruzalem. Dit stukje tik ik een café in Luxemburg Stad. De televisie naast de bar toont beelden van de Poolse politie die vluchtelingen terug dwingt naar Belarus. Daarna bericht de zender over de nieuwe Duitse ‘stoplichtcoalitie’ die van Duitsland een immigratieland wil maken.
Ondertussen schrijf ik over de leegte van Europa. De laatste dagtochten – door het Saarland, een streepje Frankrijk en overstekend naar de Moezel; vervolgens via Schengen naar Luxemburg – kenden weer twéé grote uitdagingen: waar vind je accommodatie en waar zijn cafés om uit te rusten en koffie te drinken?
Op warme zomerdagen heb ik genoeg aan de schaduw van een boom. Nu liep ik dagenlang door ijsregens, een snijdende wind en een temperatuur die mijn handen en lippen liet kloven. Want ze waren er vrijwel niet: de accommodaties, de kroegen en de mensen. Je loopt 25 kilometer en al wat je ziet zijn vers geploegde akkers, natte weilanden en eindeloze bossen waar de wind doorheen giert.
De EU geldt als zeer dichtbevolkt. Bij ons wonen 117 mensen per km2. De Verenigde Staten tellen 94 mensen per km2, In Afrika zijn het er 45, in Latijns-Amerika 32 en in Australië wonen er niet meer dan drie. Met 150 mensen per km2 is het alleen drukker in Azië.
In dit dichtbevolkte Europa wandel ik door een van de meest dichtbevolkte regio’s. Hoe zou het zijn om door de lege vlaktes te trekken van Spanje, het verlaten platteland van Frankrijk en het eindeloze Scandinavië? In Bulgarije deed ik ervaring op. Wekenlang liep ik van spookdorp naar spookdorp. Telde het immense Bulgarije in 1990 nog negen miljoen mensen, vandaag zijn het minder dan zeven miljoen.
Het is het privilege van de wandelaar dat hij, anders dan de gemotoriseerde reiziger, weer gevoel krijgt voor verhoudingen. Wie dwars door Europa wandelt, ziet vooral bossen, heide, weilanden en akkers. De EU is niet vol. De EU is leeg. En Europa wordt nog veel leger nu de bevolking begint te krimpen. Ik stel voor om immigratieland Duitsland uit te breiden tot de hele Europese Unie.