
Ralf Bodelier, Navenant, september 2021
Wandelend van Jeruzalem naar Bouillon ben ik kind aan huis bij de vele mega malls. Bij de übergrote winkelcentra van vier, vijf of zes verdiepingen met honderden koffietenten, winkels, restaurants, fitnesscentra en bioscopen. In Nederland vind je er maar één -in Leidschendam- elders ter wereld heeft elke stad er wel een.
De eerste Mega Mall die ik binnenliep was het Dizengoff Center in Tel Aviv. Een gigant met 420 winkels, een grote bioscoop, tentoonstellings- en fitnessruimten, zwembad op het dak en, uiteraard, enorme, bomvrije schuilkelders. Want is het natuurlijk wel Israël. In Libanon ging ik naar de film in de Beiroet Souks, pal naast de haven. Een glazen lift in paars en roze tilde me naar de bioscoop. Twee maanden later vloog een silo met ammoniumnitraat de lucht in en lagen de Beirut Souks vol puin en glas.

De eerste keer dat ik serieus nadacht over de voordelen van zo’n mega mall was in Adana, een metropool in het zuiden van Turkije. De dag was warm, mijn rugzak zwaar. Vervolgens stootte ik op ‘Adana Optimum’ op loopafstand van het stadscentrum. De gekoelde mall bleek de enige plek waar ik effectief de zomerse hitte kon ontlopen. Bij ‘Caribou Coffee’, lukte het een volle dag ongestoord te schrijven, bij ‘Turkcell’ verlengde ik mijn telefoonabonnement en bij ‘Kayseri Mutfagi’ at ik een uitstekende salade.
Deze column schrijf ik in het immense Donau Zentrum, een mega mall in het noorden van Wenen. Ik zit in een fauteuil bij Starbucks, drink een ‘frappucino karamel’ en kijk naar het uiterst gemêleerde publiek. Want in de mall komt alles bij elkaar. Hipsters achter buggy’s, oma’s achter rollators, bierdrinkers achter hun buiken. Afrikanen, Aziaten, Europeanen. Weinig plekken zijn zo multicultureel als de mega mall. Gesluierd, bebaard, gepiercet en getatoeëerd. Veganisten en schnitzeleters, boekenkopers en bloeddonoren. Want in het Donau Zentrum kun je ook je bloed en plasma kwijt. Er is een Covid-teststraat, een vaccinatiepost en de klantenservice van een begrafenisonderneming.
Multicultureel en milieuvriendelijk. Stel dat die vijf of zes verdiepingen met hun opeengepakte winkels verspreid zouden liggen over de stad? Nu schuiven tienduizenden klanten in die ene megaparkeerkelder, net als alle toeleveranciers. Zouden ze allemaal van winkel naar winkel rijden, hoeveel meer brandstof, parkeerplaatsen en asfalt en verkeersopstoppingen zou het kosten? Hoeveel meer grond zouden al die winkels innemen? Grond waarop je ook kunt wonen, wandelen of parken aanleggen? Stel dat ze al hun deuren openden naar de buitenlucht, hoeveel warmte in de winter en koelte in de zomer zou dan wegvloeien? Wanneer bouwen we in Limburg onze eerste mega mall?